🌹🌹
@MolaviPoet

لینک جلسه قبل 👈 اینجا


عفو و لطف خدا، آدمی را به گناه برانگیزد

این مطلب عیناً در مضامین برخی از ادعیه معصومین (ع) نیز آمده است. از آن جمله در دعای ابو حمزه ثمالی که بنا به نقل کتاب مصباح المتهجد و اقبال الاعمال، از امام سجاد(ع) روایت شده است: وَ يَحْمِلُني وَيُجَرِّتُنى عَلَىٰ مَعْصِيَتِكَ حِلْمُكَ عَلَى وَ يَدْعُونَى إِلَى قِلَّةِ الْحَيَاءِ سِتْرُكَ عَلَى وَ يُسْرِعُنى إِلَى التَّولُّبِ عَلَى مَحَارِمِكَ معرفتی بِسَعَةِ رَحْمَتِكَ وَ عَظِيمٍ عَفوک. " بُردباری تو مرا بر نافرمانیات و ادار و گستاخ کرده و پرده پوشی‌ات مرا کم آزرم نموده و شناختم به وسعت نعمتت و بزرگی عفوت مرا بر انجام حرام های تو شتاب داده است.» لطفِ شَه جان را جنایت جو کند
زانکه شه هر زشت را نیکو کند
(دفتر دوم ۳۳۶)
از غفوری تو غفران، چشم سیر
روبهان بر شیر از عفو تو چیر
جز که عفو تو که را دارد سَند؟
هرکه با امـر تـو بی باکی کند
غفلت و گستاخی این مُجرمان
از وفور عفو توست این عقولان!
دايماً غفلت ز گستاخی دَمــد
که بَرَد تعظیم از دیده رَمَد
(دفتر پنجم ۴۰۹۶-۴۰۹۳)

به امید توبه و آمرزش الهی گناه مکن
هین به پشت آن مکن جُرم و گناه
که کنم توبه در آیم در پناه
(دفتر دوم ۱۶۵۲)

برخی از گناهان، مقدمه تعالی روح می‌شود
گناهی که سبب پشیمانی و انگیختگی وجدان شود، تمهیدی است برای تعالی روح. چنانکه امام علی(ع) در حکمت شماره (۴۳) نهج البلاغه فرماید: سَيِّئَةٌ تَسوؤُكَ خَيْرٌ عِندَ اللهِ مِنْ حَسَنةٍ تُعْجِبُكَ. " گناهی که تو را به اندوه کشد در نزد خدا بهتر است از طاعتی که تو را به خودبینی انگیزد." مولانا در حکایت خدو انداختن پهلوان مشرک به چهره مبارک امام علی (ع) و ندامت فرجامینش به واسطه جوانمردی بی مانند علی (ع) از قول آن حضرت بدان پهلوان گوید:
معصیت کردی بِه از هر طاعتی
آسمان پیموده‌ای در ساعتی
پس خجسته معصیت کآن کرد مرد
نی ز خاری بردمد اوراق وَرد؟
نی گناه عُمَّر و قصد رسول
می‌کَشیدش تا به درگاهِ قبول؟
نی به سحر ساحران، فرعون شان
می‌کَشید و گشت دولت، عون‌شان؟
گر نبودی سحرشان و آن جُحود
کی کشید ایشان به فرعون عَنود؟
کی بدیدندی عصا و معجزات؟
معصیت طاعت شد ای قوم عَصات
(دفتر اول ۳۸۳۰_۳۸۳۵)

بخشایش گناهان به واسطه سبقت رحمت الهی است
فضل حق با این که او کژ می‌تند
عاقبت زین جمله پاکش می‌کند
سَبق بُرده رحمتش و آن غدر را
داده نوری که نباشد بدر را
کوششش را شُسته حق زین اختلاط
غسل داده رحمت، او را زین خُباط
تا که غفاری او ظاهر شود
مِغفَری کَلّیش را غافر شود
آّب،‌ بهر این ببارید از سِماک
تا پلیدان را کند از خُبث، پاک
(دفتر پنجم ۱۹۵_۱۹۹)

تبدیل سیئات به حسنات
تا حَدَث در گُلخنی شد، نور یافت
در در و دیوار حمّامی بتافت
بود آلایش، شد آرایش کنون
چون بر او بَرخواند خورشید آن فسون
شمس هم معده زمین را گرم کرد
تا زمین، باقی حَدَث ها را بخَورد
جزوِ خاکی گشت و رُست از وی نبات
هگذا يَمْحُو الإِلهُ السَّيِّئات
با حدث که بتّرین است، این کند
کِش نبات و نرگس و نسرین کند
تا به نسرین مَناسک در وفا
حق چه بخشد در جزا و در عطا
چون خبیثان را چنین خِلْعَت دهد
طَیّبین را تا چه بخشد در رصد؟
(دفتر ششم ۲۷۰۱-۲۶۹۵)

گناه در پوشش صواب
برخی به جهت کوته فکری و عدم تتبّع، بر طاعات و عبادات خود مغرور می‌شوند و می‌پندارند که نیکی به جای آورده‌اند، در حالی که اعمالشان به انواع انگیزه ها و نیّات ناپاک آلوده است. چنانکه در آیه ۱۰۳ و ۱۰۴ سوره کهف اینان را زیانکارترین مردم به شمار آورده است که يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً. "همی پندارند که کردار نیک دارند! "
بس کسان که ایشان عبادت‌ها کنند
دل به رضوان و ثوابِ آن نهند
خود حقیقت معصیت باشد خَفی
آن کَدِر باشد که پندارد صفی
همچو آن کر که همی پنداشته ست
کو نکویی کرد و آن برعکس جَست
او نشسته خوش که خدمت کرده‌ام
حقّ همسایه بجا آورده‌ام
بهر خود، او آتشی افروخته ست
در دل رنجور و خود را سوخته ست
(دفتر اول ۳۲۸۸-۳۳۸۴)

هیچ گناهی را نباید کوچک شمرد، چرا که همان گناه نیز راهزن دل است
گرچه یک مو بُد گنه، کو جُسته بود
لیک آن مو در دو دیده رُسته بود
بود آدم دیده نور قدیم
موی در دیده بُوَد کوه عظیم
(دفتر دوم ۱۸-۱۷)

📗 میناگر عشق شرح موضوعی مثنوی
صفحه ۴۲۴ تا ۴۲۷
✍ استاد کریم زمانی


🆔 @MolaviPoet
🆑 کانال مولوی وعرفان