آیت الله جوادی آملی:

مرحوم کليني(رضوان الله تعالي عليه) در همين کتاب «عقل و جهل» حديث بيست و يکم اين است، از حضرت امام صادق(سلام الله عليه) سؤال مي‌کنند که وقتي حضرت ظهور کرد چه کار مي‌شود؟ فرمود وقتي حضرت ظهور کرد: «وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلَي رُئوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ كَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُم»؛[19] با دست رحمانيه الهي عقل مردم بالا مي‌آيد، «كَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُم». اداره مردم عاقل سخت نيست و گرنه اين طور نيست که حضرت با کشتن بخواهد جهان را اداره کند. مگر با کشتن اصلاح مي‌شود؟ الآن جنگ جهاني اوّل و دوم را خيلي از اين سالمندان به خاطر دارند، حداقل هفتاد ميليون کشته شد، تا صد ميليون را هم گفتند، هيچ اثر نکرد. مگر با خونريزي جامعه اصلاح مي‌شود؟

وجود مبارک پيغمبر(عليه و علي آله آلاف التّحية و الثّناء) مسلحانه وارد مکه شد، چون ورود با اسلحه در مکه جايز نيست، تنها جايي که در کره زمين هر کس در هر زماني بخواهد وارد مکه بشود بايد احرام ببندد. کاري دارد، دوستي دارد، تجارتي دارد، حتماً بايد در يکي از اين مواقيت احرام ببندد وارد مکه بشود عمره مفرده را انجام بدهد، بعد کارش را انجام بدهد. تنها جايي که در کره زمين هيچ کس حق ندارد بدون احرام وارد بشود همين مکه است. لذا کشورهاي ديگر براي اينکه غير مسلمان هم در عالَم کم نيست، اينها براي اينکه با عربستان رابطه سياسي داشته باشند، حق ورود به مکه را ندارند، پايتخت رسمي‌ آنها رياض است آنجا مي‌روند، در مکه حق ورود ندارند؛ مکه اين خصيصه را دارد. هر کس در هر روزي از تاريخ بخواهد زيارت هم بکند، بخواهد مکه را زيارت کند بدون احرام نمي‌تواند. بايد حتماً در يکي از مواقيت محرم به عمره مفرده بشود، بعد وارد مکه بشود. مسجد الحرام يا قبور انبياي ديگر(عليهم السلام) اين طور نيست که آدم همين طوري برود آنجا زيارت کند.

فرمود: اين ذات مقدس وقتي وارد شد، صدايش از کنار اين کعبه برمي‌خيزد: «أَنَا بَقِيَّةُ اللَّه»،[20] خدا براي چنين روزي مرا نگه داشت. اين همان کاري است که ذات مقدس پيغمبر(عليه و علي آله آلاف التّحية و الثّناء) کرده است. فرمود به برکت حضرت عقل مردم کامل مي‌شود و گرنه با کشتن هرگز جامعه اصلاح نمي‌شود. کدام جامعه بود که با جنگ جهاني اوّل و دوم اصلاح شد، هر کدام از اينها بر سلاح‌هاي کشتار جمعي‌ خود افزودند، هر روز هم مي‌افزايند. اين عقل مردم است، اين علم مردم است، اين دين مردم است، اين ايمان مردم است، که جامعه را حفظ مي‌کند. اين است که شبانه‌روز انسان به انتظار حضور و ظهور کسي است که خاتم همه انبيا، خاتم همه اوصيا، خاتم همه اوليا، خاتم همه خلفاي الهي(عليهم افضل صلوات المصلّين) است.

✍️درس اخلاق 13/ 2/ 97

@saatibarayagha